Hỏi: Phật tại tâm, thân là chùa, chỉ cần bổ dưỡng thân là cúng dường Tam Bảo, đâu cần đi chùa làm gì? Vậy tại sao khi có chuyện lại đến chùa cầu Phật gia hộ? Vậy thật sự Phật ở đâu? Đáp: Câu hỏi này thường được nhiều người đưa ra để biện minh cho việc ko đi chùa hay ko tu học chung với Tăng đoàn. Mình xin phân tích theo tinh thần Phật pháp và lời dạy của chư Tổ: 1. “Phật tại tâm” – nghĩa đúng và nghĩa sai: - Phật tại tâm – nghĩa chân thật • Đức Phật dạy: “Tâm, Phật, chúng sanh, tam vô sai biệt” (Kinh Hoa Nghiêm, phẩm Thập Địa). • Điều này nghĩa là Phật tánh vốn có sẵn trong tâm mỗi người. Khi tâm trong sáng, thanh tịnh, thì Phật hiện tiền. - Nói “Phật tại tâm” là đúng về lý, nhưng nếu chấp vào đó mà ko tu, thì chỉ là khẩu đầu thiền, không có lợi ích thật sự. • Đúng: Đức Phật dạy rằng mỗi người đều có Phật tánh, khả năng giác ngộ sẵn có. Vì vậy, nói “Phật tại tâm” có nghĩa là gốc giác ngộ vốn ở trong tâm mình, ko phải ở đâu xa. • Sai: Nhiều người hiểu lầm “Phật ở trong tâm rồi thì khỏi cần đi chùa, khỏi cần lễ Phật.” Hiểu vậy là rơi vào chấp không, chỉ dựa vào lý thuyết mà ko thực hành. Phật tánh tuy sẵn có, nhưng nếu ko tu, ko học, ko nương Tăng bảo, thì tâm ấy mãi bị vô minh che lấp, ko thể hiển lộ. 2. “Thân là chùa” – có đúng và đủ không? • Thân này là tạm bợ, do tứ đại giả hợp (đất, nước, gió, lửa) tạo thành, vô thường, ko phải là chỗ nương chắc thật. • Nói “thân là chùa” chỉ đúng ở mức ẩn dụ: nếu mình biết giữ giới, thanh lọc thân tâm, thì thân có thể là nơi Phật ngự. Nhưng nếu chỉ ăn ngon, bổ dưỡng, ngủ nghỉ cho khỏe mà không tu tập, thì thân ấy chỉ nuôi dưỡng tham, sân, si chứ không phải cúng dường Tam Bảo. • Nếu chỉ lo ăn uống, bổ dưỡng để nuôi thân, thì mới là cúng dường ngũ dục (ăn ngon, mặc đẹp, ngủ kỹ, hưởng thụ), chưa phải là cúng dường Tam Bảo. • Chùa là tăng-già trú xứ, là nơi Tam Bảo hiển hiện đầy đủ (Phật tượng, Kinh điển, Tăng đoàn). Ở đó mình dễ phát tâm cung kính, học pháp, giữ giới và gieo thiện duyên. - Vì vậy, “thân là chùa” chỉ là một ẩn dụ, ko thể thay thế được công năng của Tam Bảo bên ngoài. 3. Ý nghĩa của việc đi chùa: • Đi chùa ko phải vì Phật cần cúng dường, mà vì mình cần môi trường tu tập: • Nương Tam Bảo: nghe pháp, học giới, gần gũi thiện tri thức. • Sanh tâm cung kính: cúi đầu lễ Phật là bớt ngã mạn, tham chấp. • Tạo thiện duyên: bố thí, cúng dường, tu phước để trợ duyên cho đạo. • Nếu chỉ lo thân xác thì rơi vào dưỡng dục thân này để rồi cũng bệnh – già – chết, còn đi chùa, tu học là để nuôi dưỡng tánh giác. 4. Tại sao khi có chuyện lại đến chùa cầu Phật? • Khi gặp khổ nạn, con người thường tự nhiên hướng về chỗ nương tựa thanh tịnh. • Nếu đã nói “Phật tại tâm, khỏi đi chùa”, thì lẽ ra khi khổ chỉ cần quay vào trong tâm mình. Nhưng thực tế, đa số người chưa đủ định lực và trí tuệ để thấy rõ “Phật tâm”. • Vì vậy, họ đến chùa để nương lực Tam Bảo: tiếng chuông, khói hương, hình tượng Phật, năng lượng tu tập của Tăng đoàn. Đây chính là duyên lành đánh thức Phật tánh trong chính mình. 5. Ví dụ minh họa Hòa Thượng Tuyên Hóa từng nói: “Người nói Phật tại tâm, ko cần đi chùa, giống như người nói cơm đã có sẵn trong gạo, không cần nấu vẫn ăn được. Lý thì đúng, nhưng sự thì sai. Muốn ăn, phải nấu chín. Muốn thành Phật, phải tu hành.” 6. Vậy thật sự Phật ở đâu? • Ở ngoài: có tượng Phật, Kinh Pháp, Tăng đoàn — để làm duyên trợ giúp, như ngón tay chỉ mặt trăng. • Ở trong: chính là Phật tánh nơi tâm, phải nhờ tu hành (giới – định – huệ) mới hiển lộ. Tóm lại: Phật vừa ở trong tâm, vừa hiển hiện ngoài chùa. Người trí biết dùng cả hai: nương ngoài để soi chiếu trong, nương trong để khẳng định ngoài. • Phật tánh vốn ở tâm, nhưng muốn hiển lộ phải nương Tam Bảo, giữ giới, nghe pháp, hành thiền, tu phước huệ song tu. • Đi chùa là gieo duyên và nuôi dưỡng tâm Phật, không phải chỉ “làm cho thân khỏe mạnh là đủ”. Nam Mô A Di Đà Phật 🙏🙏🙏 - @oriental.light